حق تحصیل زن (زوجه) در عقدنامه

شرط تحصیل زن بعد از ازدواج

حق تحصیل در عقدنامه، اختیاری است که از جانب زوج به زوجه محول می گردد تا برای تحصیلات خویش، راسا تصمیم گیری نماید.

به واسطه قید حق تحصیل زن در عقدنامه، تمام مسائل مربوط به آموزش و تحصیلات زوجه بلاعزل و بدون محدودیت به خود او تعلق می گیرد.

اجازه تحصیل کردن زن در عقدنامه، هیچ ایجابی برای زوجه در پی ندارد.

حق تحصیل زن (زوجه) در عقدنامه چیست؟

حق تحصیل در عقدنامه برای زوجه، امتیازی است که شاید تا  پنجاه سال پیش، هیچ ضرورت و اهمیتی نداشت و حتی مورد توجه نیز قرار نمی گرفت، اما در دهه های گذشته با رشد فعالیت اجتماعی بانوان و افزایش شراکت آن ها در امور مختلف جامعه به ویژه بیشتر شدن سهم آن ها در کرسی تحصیل به ویژه تحصیلات دانشگاهی و تحصیلات تکمیلی، قید حق تحصیل در عقدنامه برای زن، اهمیت ویژه ای یافته و حتی در موارد بسیاری، یک نکته مهم و ضروری برای شروع زندگی مشترک به حساب می آید.

پیش از این درباره حق مسکن زن و حق اشتغال زن و همینطور وکالت در طلاق زن صحبت کردیم و با توجه به آنچه پیش تر ذکر گردید، لزوم به توضیح حق تحصیل در عقدنامه و شرایط و عواقب آن برای زوج و زوجه، مشخص شده است.

اجازه تحصیل کردن زن در عقدنامه، نه فقط برای زوجه بلکه برای جامعه و حتی آینده فرزندان زن و شوهر، اهمیت دارد. مسلما زنان تحصیل کرده با مهارت های مختلف، می توانند مادرانی موثرتر بوده و نیز جایگاه اجتماعی بالاتری داشته باشند ضمن اینکه امروزه بسیاری از نیروهای متخصص و فعال جوامع را زنان تشکیل می دهند، قید حق تحصیل زن در عقدنامه، از محرومیت او در مسیر فراگیری و پیشرفت به موجب ممانعت های شوهر، جلوگیری کرده و امکان اعتلای دانش و مهارت را برای زن، تضمین می کند.

اجازه تحصیل کردن زن در عقدنامه

حق تحصیل در عقدنامه چیست؟

حق تحصیل در عقدنامه، یکی دیگر از شرایط ضمن عقد است که به موجب آن زوج متعهد می گردد، هیچ مانعی بر سر راه تحصیلات زوجه قرار ندهد و اختیار تام و بلاعزل در مورد تمام مسائل مربوط به تحصیلات زوجه را به خود او واگذار نموده و هیچ ادعایی بر آن نداشته باشد.

وقتی صحبت از حق تحصیل در عقدنامه است، تمام موارد آموزشی از جمله موسسات دولتی و غیر دولتی، آموزش های عمومی و خصوصی، آموزش های آکادمیک یا غیر آکادمیک، تحصیلات دانشگاهی یا غیر دانشگاهی و …. را در بر گرفته و تمام انتخاب ها در مورد محل تحصیل، مقطع و رشته تحصیلی و … به اراده و اختیار کامل زن انجام می شود.

حق تحصیل زن در عقدنامه بیان می دارد که زن می تواند به ادامه تحصیل بپردازد و از آنجا که درصد بیشتری از دختران و زنان، هم تحصیلات دانشگاهی دارند یا در حال تحصیل هستند و یا تمایل به تحصیل دارند و یا اینکه ممکن است در طول زندگی بخواهند برای فراگیری مهارتی اقدام کنند، قید حق تحصیل در شرایط ضمن عقد، امکان تحصیل در هر مکان و محل را ایجاد می کند.

حق تحصیل در عقدنامه نه با توجه به گذشته زوجه، بلکه با توجه به آینده او در زندگی مشترک، در نظر گرفته می شود یعنی عدم امکان تحصیل و آموزش زوجه پیش از ازدواج، نمی تواند بهانه ای برای چشم پوشی او از حق تحصیل در عقدنامه باشد.

اعطای حق تحصیل در عقدنامه به زوجه، به معنای این است که زوج دیگر هرگز نمی تواند زوجه را از ادامه تحصیل و یا اقدام برای فراگیری هر مهارت و آموزشی، باز دارد و نیز در صورتی که زوج هر گونه مانع و شرایط نامساعد را برای ممانعت از حق تحصیل زن در طول زندگی مشترک، سهوا یا تعمدا ایجاد نماید، دچار تخلف حقوقی شده و باید دوباره سریعا شرایط مساعد را برای او فراهم آورد.

اجازه تحصیل زن در عقدنامه

آیا حق تحصیل در عقدنامه برای زن بار مسئولیتی در پی دارد؟

لازم به ذکر است که حق تحصیل در عقدنامه، یک مجوز همیشگی و تمام و کمال برای زن بوده و هیچ جبر و ایجابی برای وی در پی ندارد. حق تحصیل زن در عقدنامه، به معنای حذف قدرت نفی زوج در برابر درخواست تحصیل زوجه بوده و هیچ الزامی برای تحصیل زن ایجاد نمی کند.

آیا حق تحصیل در عقدنامه، مسئولیت زوج را در قبال هزینه های تحصیل زوجه، منتفی می گرداند؟

جالب است که بدانید حق تحصیل در عقدنامه، نه تنها اختیار تحصیلات و شرایط فراگیری را به زن می بخشد بلکه به موجب آن، مرد موظف است مطابق با قانون نفقه، مخرج مربوط به تحصیلات زوجه را تقبل کرده و تسهیلات لازم برای او را فراهم آورد. حتی اگر زوجه شاغل بوده و از خود درآمد یا ثروتی داشته باشد، هیچ اجبار و وظیفه ای برای پرداخت هزینه های خود ندارد.

بنابراین زوج هنگام پذیرش حق تحصیل در عقدنامه برای زن، باید بداند که این حق، صرفا محدود به اجازه تحصیل کردن زن نبوده و نوعی مسئولیت و تعهد برای زوج به همراه دارد.

آیا حق تحصیل در عقدنامه، با حق اشتغال ارتباطی دارد؟

حق تحصیل در عقدنامه یک شرط جداگانه و مستقل است و هیچ منافاتی یا ارتباطی با حقوق دیگری که در شرایط عقد، ذکر شده است ندارد. بنابراین حق تحصیل و حق اشتغال باید به طور جداگانه قید و تایید شود وگرنه پذیرش یکی از این دو شرط به معنای پذیرش شرط دیگر نیست.

شرط تحصیل زوجه در عقدنامه

اجازه تحصیل کردن زن در عقد با اجازه تحصیل کردن که در طول زندگی مشترک و به صورت موردی از شوهر به زن تعلق می گیرد تفاوت دارد؛ زیرا شاید زوج به تحصیل همسرش رضایت دهد اما همچنان می تواند برای ابعاد مختلف تحصیلات او از جمله محل و مکان یا زمان و … شرط و محدودیت ایجاد کند و هر زمان که اراده کند، از ادامه تحصیل زن، ممانعت ورزد اما زمانی که حق تحصیل در عقدنامه قید و امضا می شود، رسمیت یافته و هیچ شرط و محدودیتی در آن راه ندارد.

اهمیت حق تحصیل در عقدنامه از این باب است که در برخی مواقع و شرایط بحرانی که اختلافات میان زن و شوهر بالا می گیرد، زوج حتی با وجود تعهد زبانی و اجازه تحصیل به زن، برای تحمیل فشار و غلبه بر زوجه در کشاکش درگیری های احتمالی، از اختیار خود استفاده کرده و از ادامه تحصیل زن، جلوگیری کند، اما با وجود حق تحصیل، به محض مخالف زوج با تحصیل زوجه، زن می تواند برای شکایت از او به مراجع قضایی مراجعه کند.

به یاد داشته باشید که سند ازدواج و عقدنامه، نه تنها مدرک رسمی ازدواج بلکه مانند هر قولنامه و قراردادی، حاوی مفاد و شرایط طرفین به صورت شفاف است بنابراین اگر مرد در هنگام قید حق تحصیل، محدودیت یا شرطی برای این حق ذکر کند و در عقدنامه ثبت شده و زوجه نیز بپذیرد، در این صورت رعایت شروط مذکور درست مانند شرط تحصیل، بر زوجه الزامی است.